Weet u nog die eerste keer dat de meter ‘achteruit’ liep? Dat gevoel van winst, omdat de zon op uw dak méér leverde dan u verbruikte. Wanneer per 1 januari 2027 de salderingsregeling verdwijnt, kantelt dat gevoel. Het wordt dan minder een kwestie van teruggeven aan het net en méér van slim gebruiken wat u zelf opwekt. En precies daar komt elektrisch rijden in beeld.
Ik sprak laatst een inwoner die zijn auto ‘s nachts aan de kabel hangt ‘voor de zekerheid’. Begrijpelijk, want niemand wil met een lege accu de dag beginnen. Maar als we eerlijk zijn: de meeste auto’s staan overdag stil. Op de oprit, bij het werk, langs het sportveld. En juist overdag schijnt de zon.
Als salderen stopt, wordt uw auto geen verbruiker meer, maar een rollende buffer. Niet terug leveren voor weinig, maar laden voor uzelf, op het moment dat uw panelen op hun best zijn.
Dat vraagt iets van ons allemaal nu auto’s met een stekker steeds meer gemeengoed worden. Van u en mij, om het laadritme te verschuiven. Van werkgevers, om overdag laadpunten beschikbaar te maken. En van de gemeente, om laadvoorzieningen te plaatsen waar ze het meeste verschil maken: bij scholen, sportparken en dorpscentra waar auto’s in de middag staan te wachten. Met slimme laadpalen die automatisch sturen op zon en netdrukte zodat we overdag benutten wat er is. Het voorkomt de pieken ‘s avonds als we stroom nodig hebben voor activiteiten binnenshuis.
Voor wie een eigen oprit heeft: plan in om te laden tussen late ochtend en namiddag. Bij de meeste thuisladers is dat één keer instellen en dan gaat het eigenlijk iedere dag vanzelf. Zo gebruikt u uw eigen zonne-energie in plaats van die tegen een lage vergoeding weg te geven. Heeft u geen eigen plek? Dan helpt het als we samen zorgen voor openbare laadpalen die ‘slim laden’. Daar zetten we als gemeente op in: locaties kiezen waar de zon op het dak van de buurt ligt en techniek die meebeweegt met opbrengst en vraag.
Er is ook vernieuwing in aantocht: bidirectioneel laden. Auto’s die naast laden ook stroom kunnen teruggeven aan huis of buurt, ze maken een thuis- of wijkbatterij overbodig. Dat is geen toverwoord en hoewel nog niet overal beschikbaar, de richting is duidelijk: minder verspilling, meer delen. En u hoeft niet te wachten op de perfectie van morgen om vandaag al verschil te maken. Slim plannen levert nu al meteen voordeel op.
Niet iedereen kan investeren in techniek, want het kost in het begin natuurlijk wel geld. Zo eerlijk moeten we zijn. Toch vind ik dat iedereen mee moet kunnen doen. Daarom zijn gezamenlijke oplossingen belangrijk. Een carport met zonnepanelen bij verenigingen, wijkcoöperaties die laadpleinen beheren. En afspraken maken met netbeheerders en energieleveranciers over tarieven die het opladen overdag belonen. Zo is ‘slim’ niet iets voor de enkeling, maar op termijn de nieuwe standaard voor iedereen.
We horen vaak over netcongestie: we produceren en gebruiken steeds meer stroom, maar er is te weinig capaciteit om het over langere afstand te transporteren van de bron naar de gebruiker. Precies daarom werkt het op dezelfde plek samenbrengen van zonnepanelen en elektrisch rijden zo goed. Laden als de zon schijnt haalt druk weg van de avondpiek als we in huis allerlei apparaten gebruiken. Het is de meest nuchtere vorm van innovatie: niets nieuws uitvinden, wel het bestaande handiger gebruiken.
Wat betekent dit voor nu? Dat we anders naar gemak kijken. Niet meer ‘altijd vol en wel metéén!’, maar ‘genoeg voor wat ik nodig heb, op het juiste moment’. Dat we laadpunten bouwen waar mensen tóch al zijn en die laten werken met het ritme van het daglicht. En dat we als gemeente onze eigen aanbestedingen scherper maken: waar mogelijk met eisen voor slim laden, lokaal opwekken en delen van capaciteit.
Dat moeten we samen doen. Met ondernemers die laadplekken openen voor medewerkers en bezoekers. Met verenigingen die de leden in de middaguren een dak met panelen aanbieden. Met inwoners die de laad-app even aanpassen en merken: dit voelt eigenlijk best logisch. De zon geeft, wij plannen. En aan het eind van de dag staat er geen kilowattuur ongebruikt te verdampen.
Minder terug leveren, meer zelf benutten. Minder piek, meer balans. Als de salderingsregeling straks geschiedenis is, hoeft het gevoel van winst niet weg te zijn. Het verschuift alleen: van tellers en tarieven naar regie en ritme. Laten we die stap samen zetten. Stap-voor-stap, laadmoment-voor-laadmoment.
Stefan van Someren,
Wethouder Duurzaamheid en Mobiliteit