Op de vraag wat zij kenmerkend vinden voor de gemeente Neder-Betuwe, noemen zowel de vertrekkend als nieuwe gemeentesecretaris meteen het ondernemerschap en in het bijzonder de laanboomsector en maakindustrie. De saamhorigheid en vele initiatieven vanuit de inwoners komen vervolgens ter sprake. De organisatie van de gemeente kenmerkt zich volgens Nicolien vooral door de prettige samenwerking. “De onderlinge betrokkenheid tussen collega’s, waardeer ik enorm”, zegt zij.

Dienstverlening

De inwoners staan wat Nicolien betreft bovenaan. “Het gaat om de dienstverlening”, vervolgt zij. “De medewerkers van de gemeente zijn enorm loyaal naar de inwoners. Daar ben ik heel blij mee, maar het heeft ook een keerzijde. Als directeur moet je de werkdruk goed in het oog houden. Ik zie daarom veel in slim organiseren. Dat gaat over systemen en processen die wij gebruiken in de dienstverlening aan onze inwoners en uiteraard ook in de werkzaamheden die hierin voorafgaan of hier ondersteunend aan zijn. Ik denk dat dit nog beter en makkelijker kan. De balans tussen de ambities en wat wij als organisatie kunnen bieden wil ik graag in evenwicht brengen en houden.”

Respect

Nicolien de Geus begon haar carrière tijdens haar studie Bestuurskunde bij de gemeente Nijmegen. Hoe keek zij toen aan tegen de rol van gemeentesecretaris en directeur? “Nijmegen is een grote gemeente waar de hiërarchie groter is dan in Neder-Betuwe”, zegt ze. Ik keek uiteraard met respect naar de directeur. Maar iedereen heeft een rol en functie en als je ze nodig hebt, overleg je met elkaar. Ik heb er nooit moeite mee gehad om bij de directeur naar binnen te lopen. Ik was me er wel van bewust dat hij of zij op een bijzondere plek zit met andere verantwoordelijkheden.”

"Ik wil de balans tussen de ambities en wat we als organisatie kunnen bieden in evenwicht brengen en houden"- Nicolien de Geus-de Bruijn

Rol

Hoe kijkt Nicolien tegen die positie van gemeentesecretaris en directeur aan nu zij zelf in deze schoenen stapt? Verbinden komt als eerste bij haar op: “Ik vind het fijn om de spin in het web te zijn. Vanuit de positie van gemeentesecretaris en directeur heb ik het overzicht en kan ik schakelen tussen de behoeften en belangen van de verschillende partijen. Enerzijds buiten de organisatie, met bijvoorbeeld de inwoners, ondernemers, kerken, verenigingen en regio, maar zeker ook binnen de organisatie met de vakcollega’s. “Zij weten het beste hoe dingen in de praktijk werken. Ik weet van alles een beetje en heb professionals nodig om mijn werk goed te kunnen doen. Zo kan ik de behoefte vanuit de politiek en de kennis van de organisatie aan elkaar koppelen en vertalen naar wat er nodig is. Daarbij moet je wel eerlijk zijn in wat wel en niet kan.”

Ontzorgen

Terugkijkend op zijn functie is voor Gerrit de rol van gemeentesecretaris en directeur tweeledig: “Allereerst ben je verantwoordelijk voor het ‘ontzorgen’​ van het bestuur van de gemeente: het college van burgemeester en wethouders en de burgemeester. Dit bestaat vooral uit het geven van deugdelijke adviezen enerzijds en het uitvoeren van genomen besluiten anderzijds. Daarnaast ben je de algemeen directeur van de ambtelijke organisatie. In die rol ben je voorzitter van het managementteam (MT), leidinggevende van de medewerkers die rechtstreeks onder de algemeen directeur vallen en tenslotte WOR-bestuurder. In die laatste functie vertegenwoordig je volgens de Wet op de Ondernemingsraden (WOR) de gemeente als werkgever in de officiële contacten met bijvoorbeeld de ondernemingsraad.”

Veranderingen

De organisatie van gemeente Neder-Betuwe heeft niet stilgestaan en is, vooral het afgelopen jaar, behoorlijk gegroeid. “Ik zie deze forse uitbreiding als een van de hoogtepunten uit mijn tijd in Neder-Betuwe”, zegt Gerrit. Het is bijzonder dat we in een krappe arbeidsmarkt zoveel vacatures hebben kunnen vervullen.” Ook de veranderende manier van werken ziet Gerrit als een hoogtepunt van de afgelopen jaren. “Corona heeft ervoor gezorgd dat iedereen veel meer thuis werkt”, zegt hij. “We hebben heel snel verschillende technische middelen kunnen aanbieden. Daardoor konden we op een min of meer geruisloze manier het hybride werken (zowel thuis als op kantoor werken) invoeren.” Maar het belangrijkste is volgens de vertrekkend gemeentesecretaris de rust die in de organisatie heerst. “Die hebben we weten te creëren door duidelijkheid aan te brengen in processen en leiderschap.”

Ambities waarmaken

Die rust en veiligheid ziet Nicolien als een goede uitgangspositie en wil zij graag behouden: “Vanuit deze positie gaan we kijken hoe we op een verantwoorde manier de opgaven die er liggen kunnen uitvoeren. Natuurlijk gaan we er allemaal voor om ambities waar te maken, maar het moet voor de organisatie wel te doen zijn. De dienstverlening zowel kwalitatief als kwantitatief op peil houden. Dat is de grote opgave voor de komende tijd voor gemeenten van onze omvang. Om alles te kunnen blijven doen moeten we nauw samenwerken met partners en andere overheden.”

“Ga mee met nieuwe ontwikkelingen"- Gerrit Stam

Verbinding op alle fronten

Door haar ervaring als raadslid in Culemborg weet Nicolien als geen ander hoe belangrijk het is om de gemeenteraad goed te informeren over wat er zowel binnen als buiten de organisatie speelt. Ze verwacht dat die ervaring haar gaat helpen in haar werk “Ik kan mij goed verplaatsen in het gezichtspunt van de raadsleden. Uit ervaring weet ik hoe belangrijk het is om hen regelmatig en goed te informeren. Daar hebben we als hele organisatie baat bij en past bij mijn idee van verbinding op alle fronten.”

Leidinggeven

Die verbinding hebben organisaties als die van Neder-Betuwe hard nodig volgens de nieuwe gemeentesecretaris en directeur. “De afgelopen jaren is in zijn algemeenheid de manier van leidinggeven verschoven van een directieve naar meer participatieve stijl”, zegt Nicolien. Bij Neder-Betuwe past die participatieve manier van leidinggeven. Iedereen, zowel binnen als buiten de organisatie, heeft zijn kennis en ervaring. Als je dat bij elkaar weet te brengen en vanuit dat idee besluiten kunt nemen, kom je veel verder dan wanneer je dat in je eentje doet. Keerzijde hiervan is dat je te lang blijft praten of overal te veel bij betrokken bent. Je moet het jezelf gunnen om niet overal in te springen, maar ook eens achterover te kunnen leunen en je laten verrassen.”

Nieuwe ontwikkelingen

Gerrit heeft officieel het stokje overgedragen aan zijn opvolger en wil, als wij hem ernaar vragen, graag een advies meegeven: “Tegen Nicolien en andere nieuwe gemeentesecretarissen zou ik willen zeggen: hou niet te veel vast aan het oude, maar ga mee met nieuwe ontwikkelingen. Denk aan opgavegericht en data gestuurd werken, de mogelijkheden die Artificial Intelligence (AI) biedt en de steeds verdergaande digitalisering. Verlies hierbij nooit de menselijke kant uit het oog. Die maakt het vak van gemeentesecretaris zo bijzonder en interessant: samen met de collega’s uit de organisatie werken aan de toekomst van de gemeente!”