We hadden het niet voor mogelijk gehouden. Het is dan ook een primeur in de Nederlandse parlementaire geschiedenis: een kabinetscrisis in een demissionair kabinet. We zijn nu dus 'dubbel demissionair'. Je kunt rustig stellen dat het peil van de Nederlandse politiek naar een triest dieptepunt is gezakt. De wereld staat in brand, en het grootste wapenfeit van het kabinet Schoof lijkt de verplichte invoering in 2027 van een helm voor fatbikers te zijn.
Ondanks dat alles draait de samenleving min of meer gewoon door. Voor alle duidelijkheid: in de positieve zin van het woord, en niet in de Haagse zin. Ook in de gemeente Neder-Betuwe. Vergunningen voor woningen en evenementen worden afgegeven, afval wordt opgehaald, straten worden geveegd. De winkels liggen vol, bedrijven zijn bedrijvig, scholen zijn weer begonnen na een lange vakantie.
Natuurlijk ontkomen we er tegelijkertijd niet aan dat de Haagse problemen hun neerslag hebben op de provinciale en plaatselijke overheid en samenleving. Het stikstofbeleid zit in een muurvaste impasse waardoor bijvoorbeeld de verbreding van de Rijnbrug al jaren stagneert en agrariërs hun bedrijfsvoering niet kunnen verbeteren – zelfs niet in duurzame zin. Er komt onvoldoende geld uit Den Haag voor jeugdhulp en ouderenzorg, zodat er wachtlijsten ontstaan. Daardoor moeten lastige keuzes gemaakt worden. De landelijke overheid heeft de praktische verantwoordelijkheid voor vluchtelingenopvang bij gemeenten over de schutting gegooid. Er zijn zelfs Haagse politici die vluchtelingenopvang plaatselijk komen ontmoedigen. Ook als het gaat om vluchtelingen die in hun thuisland hun leven niet zeker zijn.
Maar toch. De Haagse impasse drukt ons tegelijk ook met de neus op een paar feiten. Zijn we niet te snel geneigd om bij de overheid aan te kloppen als iets ons niet zint? We zijn toch niet voor alles direct afhankelijk van de overheid? Hoever reikt onze eigen verantwoordelijkheid? Wat kunnen we zélf doen om onze plaatselijke samenleving leefbaar te houden? In hoeverre houden we bijvoorbeeld rekening met onze buren, om maar iets eenvoudigs te noemen? Heel veel dingen kunnen we met elkaar in goed overleg oplossen, daar hebben we geen overheid voor nodig.
Neder-Betuwe is echter geen eilandje, en de wereld is groter dan ons postzegeltje tussen twee grote rivieren. Het is wel degelijk belangrijk dat er zo snel mogelijk een stabiele regering komt die haar verantwoordelijkheid neemt en zich niet verliest in machtsspelletjes en politieke luchtballonnen. En we mogen daarin allemaal een woordje mee spreken. Democratie is een groot goed, maar het komt helaas niet vanzelf. Ik heb er dus alle vertrouwen in dat u bij de komende verkiezingen in oktober gaat stemmen op mensen die een gezonde visie hebben, fatsoenlijke keuzes durven maken en Nederland uit het politieke moeras gaan trekken.
De gemeenteraadsverkiezingen komen er ook aan, in maart 2026. U kunt dus ook in onze eigen, mooie gemeente Neder-Betuwe uw stem laten gelden en niet alleen met het rode potlood, maar ook heel praktisch. Ik weet dat de politieke fracties in de gemeenteraad hard op zoek zijn naar nieuwe mensen die willen meedenken en meedoen. Informeert u eens, u bent bij hen van harte welkom.
Kortom: u wordt uitgenodigd om uw burgerplicht uit te oefenen. Thuis, op straat en in het stemhokje. Ik reken op u.
Jan Kottelenberg,
uw burgemeester