Beste inwoners, ondernemers en alle anderen,

De jaarwisseling is een goed moment voor goede wensen en terug te blikken over wat voorbij is. Maar vooral ook een moment om de verwachtingen voor de toekomst te delen, onze idealen en onze zorgen. Want wat zal het nieuwe jaar ons brengen?

Als burgemeester wil ik graag in mijn nieuwjaarstoespraak hardop denkend mijn boodschap – aan u en aan mijzelf – voor 2024 formuleren. Boven deze toespraak heb ik gezet: ‘Laten we onze zegeningen tellen!’

Indringende gebeurtenissen

Elk jaar kent veel gebeurtenissen, dichtbij of verder weg. In ons geheugen zitten nog vers de overzichten uit de media over het afgelopen jaar. Gebeurtenissen die spraakmakend zijn, de zaken waar we blij van worden of juist heel droevig. Ze zijn er elk jaar opnieuw.

Maar – en wellicht ervaart u dat ook zo – in het jaar 2023 vond ik de gebeurtenissen indringender, somberder dan in de laatste decennia. De wereld lijkt in brand te staan. Ook aan de grenzen van Europa woedt een nietsontziende strijd. De tragedie in het Midden-Oosten is ongekend. Het houdt ons ook hier, in onze gemeente, bezig. U herkent het vast wel: de berichten en de beelden van mensen op de vlucht, mensen die leven aan de randen van het bestaan, de kinderen die worden gedood. Het raakt je steeds opnieuw diep.

Wat hebben wij het goed

Als ik dan naar ons Nederland kijkt, dan vervult mijn hart zich met diepe dankbaarheid. Wat hebben wij het goed in ons land. Als inwoner en als ondernemer. Ik las dat na Zwitserland, Denemarken en Zweden, Nederland het beste scoort op concurrentie- en innovatiekracht, brede welvaart en tevredenheid.

En in dat midden van dat welvarende Nederland wonen wij! Tussen de rivieren en achter veilige dijken die nog veiliger worden gemaakt de komende tijd. Neder-Betuwe! Met onze dorpen waar we trots op zijn. Want u en ik, wij allemaal, als inwoners van Echteld en IJzendoorn, Ochten en Kesteren, Dodewaard en Opheusden, wij genieten van zoveel moois.

Het is goed wonen hier en we kunnen kiezen – Gezond op eigen wijze – welke mooie wandeling of fietstocht we nu weer eens gaan maken. Overal en in elk seizoen is het hier prachtig.

Er is veel ondernemerszin en de economie draait goed, in onze dorpen en in de regio. Met voldoende werkgelegenheid en mensen die hun opleidingen hier volgen en graag hier aan de slag gaan.

Waar een ijsbaan in de kerstvakantie haalbaar is en dankbaar wordt omarmd! Compleet met zonnepanelen voor de stroomvoorziening. Een voorbeeld van duurzaamheid. Zoals u weet een speerpunt voor onze gemeente, beter voor ons allen. Samen de toekomst is de slogan en terecht: goed rentmeesterschap is een taak van ons allemaal.

De kerken en verenigingen, de jongerenwerkers, de mantelzorgers, de vrijwilligers, het zijn belangrijke steunpilaren binnen onze gemeenschappen waarin een vrolijke schooljeugd op de vele pleinen bij onze scholen speelt. Naar elkaar omkijken, het gebeurt! Wat mogen we daar dankbaar voor zijn. Zoals ik net al zei: boven mijn toespraak schreef ik: ‘Laten wij onze zegeningen tellen!

De zorgen van inwoners

Ja maar… hoor ik inwoners zeggen. Hetzelfde ja-maar dat ik ook weleens bij mijzelf bespeur. Want hoe zit het met de huizen waar veel mensen op wachten? En wat vind je er dan van dat sommige mensen hun boodschappen bijna niet kunnen betalen? Je zult maar wonen in een minder goed geïsoleerd huis en een hoge energierekening steeds voor de kiezen krijgen. Niet iedereen kan zonnepanelen betalen of een warmtepomp. Soms zijn er mensen die door omstandigheden een laag inkomen hebben en daarom hun kinderen niet kunnen geven wat zij graag zouden willen. En wie ziek is kent nog meer uitdagingen. Kortom, veel mensen hebben moeite met het leven, door allerlei omstandigheden. Wat te doen?

Welvaart: wat is dat zichtbaar aanwezig in onze gemeente. Fietsend door onze dorpen kan deze welvaart je onmogelijk ontgaan. Maar laten we eerlijk zijn, wie een goede kijker is, ziet ook straten waarin de zorgen zichtbaar zijn van hun bewoners. Zorgen die we ook moeten willen zien. Omdat welvaart en rijkdom ons verplichten te delen.

Elkaar de hand reiken

Aan alle inwoners die zorgen hebben, die worstelen met hun bestaan, reik ik graag als gemeente de hand. Misschien zijn ze hier, misschien lezen ze deze tekst, maar misschien ook niet. Geeft u het dan door.

De boodschap: ‘U staat niet alleen. Doe een beroep op ons zodat wij – binnen onze mogelijkheden – kunnen helpen.’ Wat mij betreft is ’ons’ niet alleen de gemeente maar ook de andere inwoners.

Aan iedereen die het goed heeft onder ons doe ik de oproep om te delen.  Mag ik u uitdagen met de beroemde zinsnede uit de inauguratietoespraak van John F. Kennedy: ‘Ask not what your country can do for you – ask what you can do for your country.’ ‘Vraag niet wat jouw land kan doen voor jou, maar vraag wat jij kunt doen voor je land.’ En volgens mij kunnen we het woord land gerust ook vervangen voor dorp of gemeente.

Klein geluk

Dankbaar voor onze zegeningen. Het allermooiste is het, dat de grootsheid van onze gemeente niet uit de welvarendheid blijkt, maar uit het welbevinden van alle mensen, ook zij die aan de rand van onze samenleving leven. Welbevinden heeft niets te maken met geld (hoewel gemakkelijk) maar met de vreugde die wij halen uit het gewone, het alledaagse, de mensen om ons heen. Ik noem dat ‘klein geluk’ dat meer zit in de geur van brood, een aardig gebaar, een glimlach en mooie bloemen, dan in glanzend goud.

Eenvoudig opgelost dus allemaal? Welnee!

Als burgemeester weet ik maar al te goed hoe complex de maatschappij is. Ik weet hoe moeilijk het is alle mensen een goed bestaan te geven. Eenvoudige oplossingen zijn er niet. En zijn we niet op zoek naar véél oplossingen voor de véle problemen die er zijn?  Een kleine opsomming. Opwarming van de aarde – Huizentekort - Zorgkosten die torenhoog zijn – Criminaliteit.

Oproep tot optimisme

Toch wil ik oproepen tot optimisme. Optimisme omdat we het zo goed hebben! Laten we het jaar 2024 met het goede voornemen beginnen door met elkaar af te spreken geen karikaturen van onze maatschappij, van Nederland, te geven. Een voorbeeld. Zijn het niet de migranten die onze banen, huizen en uitkeringen kapen? Die onze gevangenissen vullen? Nee! Laten we hiermee stoppen. Zij zijn deel van ons probleem, zoals u en ik dat ook zijn.

Ik begrijp het gemak van de redenering als we onze medemens alleen maar beoordelen op hun bijdragen aan onze persoonlijke welvaart. Maar migranten die onze oogst binnenhalen, de slachterijen bemensen en onze klussen doen: zij zijn welkom. Maar zij die op de vlucht zijn? Voor wie is er plaats in onze herberg?

In de NRC van 3 januari 2024 las ik in een column dat in het Rotterdamse Delfshaven een onzichtbaar schip ligt met aan boord 1.500 statushouders. Dit is vlak bij de Merwedehaven, die grenst aan een achterstandswijk.

De schrijfster van de column vraagt zich af of dit schip ook aangemeerd had kunnen liggen bij het dure Kralingen-Oost, de villawijk Kop van Zuid of het chique Hillegersberg. Wij weten het antwoord.

Maak het verschil

Laat ons mild zijn. Laten we naar elkaar omkijken, ongeacht rang of stand of inkomen of achtergrond. Wij zijn allemaal elkaars naasten. Kijk elkaar in de ogen en vraag je af: wat is jouw verhaal? Vraag het en luister.

Elk mens is op zoek. Naar vrede en veiligheid, liefde en warmte. Allemaal ingrediënten die volop in Neder-Betuwe aanwezig zijn: ik herhaal ze: vrede, veiligheid, liefde, warmte.

Geachte aanwezigen, dit is mijn verhaal, van uw optimistische burgemeester. Een burgemeester die de rijkdommen telt van zichzelf en van onze gemeente Neder-Betuwe. Een burgemeester die weet dat als we het echt willen, Dat: wanneer we stoppen met klagen; wanneer we stoppen met van ons af te wijzen; wanneer we weer geloven in ons zelf; wanneer we onze zegeningen tellen; - dat er dan een goede toekomst is voor ons allen. Laten we dat ook allemaal graag willen! Aan ons om mede het verschil te maken in dit nieuwe jaar.

Ik wens u allen een goed en gezegend 2024.

Jan Kottelenberg,
Uw burgemeester