Werkwijze raad Neder-Betuwe
Download hier het 'zakboekje'; een heldere uitleg over hoe de raad werkt.
Vrijwel alle vergaderingen vinden plaats op donderdag (vanaf 19.30 uur), zodat er een vast moment in de week is waarop (een deel van) de raad actief is. Op enkele uitzonderingen na zijn alle vergaderingen openbaar.
De werkwijze van de raad is afhankelijk van de vraag wat er specifiek van de raad verwacht wordt:
Voor procesmatige zaken heeft de raad drie commissies opgericht: de agendacommissie, het auditcomité en de commissie bestuurlijke vernieuwing. Tevens is er een tijdelijke commissie die zich buigt over de inzet van precariogelden.
Informatieverstrekking vanuit het college: het college organiseert elke vier weken een zogeheten 'college-informatieavond'. Tijdens deze avonden wordt de raad (in het openbaar) geïnformeerd over onderwerpen waarvan het college het belangrijk vindt dat de raad op de hoogte is. Het gaat hier dus niet om besluitvorming, maar om informatieverstrekking. Meestal gaat het om vooruitkijken naar toekomstige ontwikkelingen of het bespreken van de voortgang op een dossier waarvan de uitvoering bij het college ligt. Naast deze avonden informeert het college de raad waar nodig schriftelijk via zogeheten 'raadsinformatiebrieven'. Deze vindt u bij de ingekomen stukken.
Wordt er van de raad een concreet raadsbesluit gevraagd, dan wordt de volgende werkwijze gehanteerd.
Van voorstel naar raadsbesluit
De vergaderingen van de gemeenteraad vinden plaats volgens het zogenoemde 'BOB-model': beeldvorming, oordeelsvorming en besluitvorming. Dit zijn drie stappen die leiden naar het uiteindelijke raadsbesluit.
Stap 1: de beeldvormende avond ('Het Beeld')
De eerste stap is de beeldvormende fase. Dit is de eerste fase waar raadsleden een raadsvoorstel onder ogen krijgen. Kenmerkend aan deze fase is dat het raadslid nog geen standpunt inneemt, maar zich eerst laat informeren over het onderwerp waarover uiteindelijk, twee fasen verder, een beslissing moet worden genomen. Welke belangen spelen er? Hoe zit de regelgeving in elkaar? Welk probleem is er? Wat kunnen burgers er zelf aan doen? Wat kan de gemeente er eventueel aan doen? Zijn er andere mogelijkheden?
Het belangrijkste document tijdens deze fase is het raadsvoorstel. Het college geeft in het raadsvoorstel aan welke keuze hij de raad voorstelt. Het college verwoordt in het raadsvoorstel tenminste wat de aanleiding is voor het voorstel, binnen welke wettelijke en andere kaders het voorstel past, welk besluit er van de raad wordt gevraagd, welke belangen met het voorgestelde besluit worden gediend en welke kanttekeningen er te maken zijn bij het voorstel. Zo mogelijk worden altijd alternatieven weergegeven, zodat de raad ook echt in positie wordt gebracht om keuzes te maken.
De raadsleden laten zich in de beeldvormende fase informeren (‘vormen zich een beeld’) over alle ins en outs van een voorstel, zodat zij zich een voorlopig oordeel kunnen vormen. Tijdens de beeldvormende avond, die we ook wel 'Het Beeld' noemen, gaan zij over het voorstel in gesprek met het college en de medewerkers die verantwoordelijk zijn voor het voorstel. Ook inwoners en vertegenwoordigers van maatschappelijke organisaties zijn van harte welkom om aan de bespreking deel te nemen. Het gaat er in deze fase immers om dat de raadsleden zich een zo breed mogelijk beeld kunnen vormen.
De setting van de beeldvormende bijeenkomsten wordt steeds op maat gekozen, afhankelijk van het onderwerp. Wel zal de bijeenkomst altijd onder leiding van één of twee raadsleden staan. Soms vindt een sessie van Het Beeld op een bij het onderwerp passende locatie buiten het gemeentehuis plaats.
Dus, de beeldvormende avond:
• stelt de raad in de gelegenheid zich breed te laten informeren over alle voor- en nadelen, ideeën en meningen ten aanzien van bepaalde onderwerpen;
• biedt inwoners en instellingen de mogelijkheid hun stem te laten horen;
• is de plaats waar collegeleden en medewerkers op verzoek van de raad hun voorstellen nader kunnen toelichten.
Tijdens een rondetafelgesprek is het nadrukkelijk niet de bedoeling te debatteren. De (burger)raadsleden zijn immers aanwezig om zo veel mogelijk informatie op te doen, waardoor zij hun mening (verder) kunnen vormen.
Spreekrecht voor inwoners tijdens Het Beeld
Inwoners en vertegenwoordigers van maatschappelijke organisaties zijn van harte welkom om tijdens de beeldvormende avonden met raadsleden in gesprek te gaan over de voorstellen die op de agenda staan. Het is niet noodzakelijk maar voor onze organisatie wel prettig dat insprekers zich tevoren bij de griffie aanmelden.
Waar mogelijk zal de griffie betrokken inwoners en instellingen attenderen op de behandeling van een onderwerp tijdens de beeldvormende avond.
Stap 2: de debatraad ('Het Debat')
De tweede stap in de besluitvorming is het (politieke) debat, dat in principe twee weken na de beeldvormende avond wordt gevoerd.
De debatraad is erop gericht om de raad zijn kaderstellende, controlerende en vertegenwoordigende taak uit te kunnen laten oefenen. De raad kan dit doen middels het voeren van debat tussen de (burger)raadsleden onderling en tussen de (burger)raadsleden en collegeleden. De voorzitter stelt enkele leden in de gelegenheid een statement te maken. Nadat de statements zijn gemaakt kunnen de deelnemers daarop reageren en elkaar proberen te overtuigen. Na het debat wordt besloten of het voorstel rijp is voor besluitvorming of niet. Er wordt dan aangegeven of het diezelfde avond in de besluitvormende vergadering wordt behandeld of in een latere besluitvormende vergadering.
Tijdens Het Debat kan niet door inwoners worden ingesproken.
Stap 3: de besluitvormende raad ('Het Besluit')
De laatste stap is het nemen van een besluit.
De raadsbesluiten worden in de besluitvormende raad genomen. Raadsleden kunnen daarbij voorstellen om het voorgestelde besluit te wijzigen (=amenderen).
De besluiten komen tot stand doordat de aanwezigen raadsleden hun stem uitbrengen. Er wordt bij meerderheid beslist. Raadsleden kunnen, indien zij willen, een stemverklaring afleggen.
Voorstellen worden in principe op dezelfde avond behandeld in de debatraad en de besluitvormende raad. De raad kan, op advies van de debatraad, hiervan afwijken, bijvoorbeeld als blijkt dat er nog behoefte is om verder over een onderwerp te discussiëren. De raad is dus flexibel als het gaat om het agenderen van voorstellen.
Tijdens Het Besluit kan niet door inwoners worden ingesproken.